เมื่อเร็ว ๆ นี้ มูลนิธิสื่อเพื่อสุขภาวะ (มสส.) ร่วมกับ เครือข่ายสื่อมวลชนขับแคลื่อนสุขภาวะเพื่อสังคมไทยยั่งยืน (สสสย.) ได้จัดเวทีถอดบทเรียน โครงการเสริมพลังสื่อมวลชนไทย สร้างเครือข่ายร่วมขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะ ขึ้น ณ โรงแรมเอบิน่า เฮ้าส์ (วิภาวดี 64) โดยภายในเวทีมีผู้แทนจากเครือข่ายสื่อมวลชนอาวุโส เพื่อนพ้องสื่อมวลชนหลายสาขา เข้าร่วมถกปัญหาสังคมที่เกิดจากปัจจัยเสี่ยงร่วมกับภาคีเครือข่ายเชิงประเด็นสุขภาวะ ทั้งเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ยาเพสติด บุหรี่-บุหรี่ไฟฟ้า และพนัน เพื่อร่วมกันกำหนดทิศทาง ปักธงในการเดินไปสู่การสร้างสังคมสุขภาวะที่ยั่งยืน
นายธนากร คมกฤส เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน สะท้อนถึงการทำงานของสื่อมวลชนในปัจจุบันมีความอยากลำบากมากขึ้น เมื่อทุนของปัจจัยเสี่ยงมีอิทธิพลสูงมากในสังคม สื่อมวลชนไม่สามารถทำงานด้านสุขภาวะด้วย “พลังทุน” เพียงอย่างเดียว จำเป็นต้องนำ “พลังปัญญาและความรู้” มาเสริมการทำงานให้มากขึ้น เพราะยังเชื่อมั่นว่า “สื่อมวลชน” เป็นกุญแจสำคัญในการขับเคลื่อนสังคม สามารถนำข้อเท็จจริงที่ถูกต้องสู่สังคม และต่อกรกับทุนของธุรกิจปัจจัยเสี่ยงได้ โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ภาครัฐ และการเมือง พยายามดันธุรกิจสีเทา หรือสิ่งที่ผิดกฎหมายมาทำให้ถูกต้อง ทั้งบุหรี่ไฟฟ้า พนันออนไลน์ และสุราเสรี จึงมีความห่วงใยต่อเด็กและเยาวชน ที่เป็น “เหยื่อ” อันโชะ ที่ธุรกิจปัจจัยเสี่ยงพุ่งเป้ามา “ล่าเหยื่อ” ดังนั้นสื่อมวลชนต้องปรับกระบวนยุทธ์การทำงาน ทำอย่างไรให้เด็กเยาวขนมีภูมิรู้เท่าทันปัจจัยเสี่ยง ไม่ใช่แค่รู้ว่าเป็นสิ่งไม่ดี ไม่ถูกต้องเท่านั้น แต่ทำอย่างไรให้เปลี่ยน “เหยื่อ” เป็น “นักรบ” ที่กล้าปฏิเสธปัจจัยเสี่ยงเหล่านั้นอย่างฉลาดเฉลียว จึงขอเสนอให้ เครือข่ายสื่อมวลชนสร้าง – สาน – เสริม “สร้าง” New Gen New Media ที่ตามทันความสนใจและความนิยมของคนรุ่นใหม่ เด็กและเยาวชน “สาน” New Network New Area เชื่อมโยง ประสานการทำงานที่มีการพบปะและพูดคุยกันอย่างต่อเนื่อง เพื่อทันต่อสถานการณ์ปัญหาของสังคม และ “เสริม” New Action เพิ่มกิจกรรม พื้นที่สร้างสรรค์ เพื่อดึงเด็กเยาวชน หรือกลุ่มเสี่ยงให้ออกจากสภาพแวดล้อมที่มีแต่ปัจจัยเสี่ยง
นายธีระ วัชรปราณี ผู้อำนวยการสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า แสดงมุมมองการสร้างสังคมให้น่าอยู่ มีสุขภาวะตามแนวคิดของ “สามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขา” พลังปัญญา – พลังสังคม – พลังนโยบาย เพื่อสร้างสังคมสุขภาวะ และลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม นั้น จำเป็นเป็นต้องเพิ่มอีก 3 เหลี่ยมในการขับเคลื่อนร่วมกันเข้าไปด้วย คือ ด้านการเมือง ด้านสื่อมวลชน และด้านธุรกิจหรือทุน ขณะเดียวกันก็อยากให้เห็นภาพการทำงานของเครือข่ายสื่อมวลชนในรูปแบบใหม่ เพื่อให้สอดรับกับกลยุทธ์การตลาดของธุรกิจปัจจัยเสี่ยงที่เน้นช่องทางสื่อใหม่เช่นกัน
รศ.พญ.เริงฤดี ปธานวนิช ผอ.ศูนย์วิจัยและติดตามและเฝ้าระวังอุตสาหกรรมยาสูบฯ แสดงความห่วงใยต่อเด็กและเยาวชนอย่างมาก เพราะนายทุนบุหรี่ไฟฟ้าเน้นกลยุทธ์การให้ข่าวลวง สร้างการยอมรับด้วยรูปแบบน่ารัก เป็นมิตรแบบ Toy Pod ซื้อได้ หาได้ง่าย บางครั้งมีการแจกให้ทดลองใช้ จึงขอเสนอให้เครือข่ายสื่อมวลชนอาวุโส ที่สามารถเข้าถึงกลุ่มขับเคลื่อนนโนบายระดับประเทศ ได้รับข้อมูลและข้อเท็จจริงที่ถูกต้องของปัจจัยเสี่ยงอย่างถูกต้อง และเที่ยงตรง มิได้รับฟัง รับทราบข้อมูลจากฝ่ายนายทุนเพียงด้านเดียว
นายชูวิทย์ จันทรรส ผู้ประสานงานเครือข่ายรณรงค์ป้องกันภัยแอลกอฮอล์ สะท้อนการทำงานของเครือข่ายรณรงค์ปัจจัยเสี่ยงที่ผ่านมา ยอมรับว่าการทำงานเพื่อสร้างภูมิรู้เท่าทันปัจจัยเสี่ยง ต้องมีความใส่ใจ และจิตวิทยาในการสื่อสารกับเด็กเยาวชนอย่างละเมียด เพราะการสั่งการสอนมากเกินไปไม่สามารถจะเข้าถึงใจเขาแล้ว และยอมรับว่าที่ผ่านมาการทำงานของพี่น้องสื่อมวลชนก็ไม่ง่ายเลย ทั้งความเปลี่ยนแปลงทางระบบทุนในวงการสื่อ และหน้าที่การงานที่มากมายเกินไป จึงขอส่งกำลังใจให้เครือข่ายสื่อมวลชนทุกคน และหากมีข้อแนะนำในการทำงานเชิงรณรงค์เพื่อสร้างความร่วมมือด้วยกันในการขับเคลื่อนสังคมสุขภาวะก็พร้อมเดินไปด้วยกัน
เวทีถอดบทเรียนครั้งนี้ เป็นการกำหนดทิศทางเพื่อร่วมกันสร้างสังคมไทยให้น่าอยู่ เพื่อลดผลกระทบจากปัจจัยเสี่ยงรุกคืบมาแทบจะยึดหน้าบ้านของทุกครัวเรือน การทำงานของภาคีเครือข่ายลดปัจจัยเสี่ยง และเครือข่ายสื่อมวลชนสุขภาวะ แม้จะถูกมองว่าสุดโต่ง !!! คงเป็นความสุดโต่งที่ทำเพื่อลูกหลานของเรา
