เครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับ เครือข่ายโรงเรียนคำพ่อสอน เปิดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ภายใต้กิจกรรม “เปิดเทอมสร้างสุข” ต้อนรับวันเปิดเทอมโดยกิจกรรมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียน ได้แก่ กิจกรรมรับขวัญวันเปิดเทอม การกอดทรงพลัง การให้นักเรียนเรียนรู้ปัญหาจากปัจจัยเสี่ยงแอลกอฮอล์ บุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า กิจกรรมร้องเพลง “ให้ความรักก่อนให้ความรู้” เป็นต้น เพื่อเป็นเกราะป้องกันเด็กจากปัจจัยเสี่ยง เช่น เหล้า บุหรี่ และยาเสพติด ทั้งนี้ การจะเปลี่ยนแปลงการศึกษาอันดับแรงคือ “ครู” ต้องกล้าที่จะเปลี่ยนตัวเองก่อน
ดร.ชดาษาจันพรหมทอง (ครูซารา) จากโรงเรียนบ้านนาม่วง จ.สงขลา เล่าถึงแนวทางการทำงานว่าในการแก้ปัญหาการศึกษาต้องคำนึงถึงบริบทสังคม โดยเฉพาะในพื้นที่ต่างจังหวัด และสภาพครอบครัวชุมชน ซึ่งโรงเรียนได้นำแนวคิดการปรับความสัมพันธ์มาเป็นประเด็นหลักก่อนที่จะเริ่มต้นสอนเนื้อหาวิชาต่างๆ เพื่อให้นักเรียนได้คุ้นเคย กล้าที่จะมาปรึกษา และเคารพเราด้วยความรัก เราจึงนำแนวทางโรงเรียนคำพ่อสอนมาปฏิบัติ ซึ่งในช่วงเปิดเทอมจะมีกิจกรรมเปิดเทอมสร้างสุขเป็นไฮไลต์เพื่อให้นักเรียนได้ปรับตัว “ล้างข้อมูลเก่า” ระหว่างปิดเทอม และเตรียมใจเด็กให้เปิดรับ “ข้อมูลใหม่” ผ่านกระบวนการทบทวนตนเอง ช่วยให้เด็กตระหนักว่าสิ่งที่ดูเหมือนไม่อันตราย เช่น บุหรี่ไฟฟ้า อาจมีผลร้ายกว่าที่คิด จึงจัดกิจกรรม “ล้างข้อมูล” เพื่อให้เด็กได้ทบทวนตนเอง และเริ่มต้นปีการศึกษาอย่างมีคุณภาพ โดยครูจะมีบทบาทในการสื่อสารกับผู้ปกครองถึงภัยจากอบายมุข โดยเฉพาะบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งบางครอบครัวยังไม่รู้จักและเข้าใจความเสี่ยงอย่างถ่องแท้
น.ส.เยาวดีย้อยสวัสดิ์ (ครูหนู) โรงเรียนบ้านคลองกก จ.ชุมพร เล่าว่า หลังจากเข้าร่วมเครือข่าย ‘โรงเรียนคำพ่อสอน’ จึงได้รับความเชื่อมั่นจากผู้ปกครองมากขึ้น มีนักเรียนเพิ่มขึ้น จากโรงเรียนขนาดเล็ก ขยายเป็นขนาดกลาง สำหรับกิจกรรม “เปิดเทอมสร้างสุข” เป็นช่วงเวลาสำคัญที่ต้องเติมความรัก ความอบอุ่นให้เด็กๆ เพื่อให้รู้สึกดีและอยากมาโรงเรียน “เราเริ่มจากกิจกรรมกอดส่งพลัง ผูกข้อมือรับขวัญ ทักทายพูดคุย จากนั้นเปิดคลิปให้เด็กเห็นผลกระทบของเหล้า บุหรี่ และยาเสพติด เพื่อให้เขาตระหนักรู้ด้วยตัวเอง”
นอกจากนี้ ยังนำกิจกรรมจากคู่มือ “โรงเรียนคำพ่อสอน” มาบูรณาการกับค่ายวิชาการในวันเปิดเทอม แทนการนั่งเรียนตามปกติ “เด็ก ๆ ชอบมาก เพราะสนุกและไม่รู้สึกเบื่อกับการมาโรงเรียน” แม้แต่ช่วงปิดเทอม เด็กบางคนยังกลับมาช่วยครูทำความสะอาดโรงเรียน และทำแปลงเกษตร สะท้อนถึงความสุขที่เขามีต่อชีวิตในโรงเรียนอย่างแท้จริง
น.ส.สุรัสวดีเลิกบางพลัด (ครูตาล) โรงเรียนวัดโสภณารามฯ จ.สมุทรสาคร กล่าวว่า กิจกรรม “เปิดเทอมสร้างสุข” มีเป้าหมายเพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครูกับนักเรียน รวมถึงปลูกฝังทัศนคติที่ดีต่อโรงเรียนและเพื่อนร่วมชั้น เพราะในช่วงเปิดเทอม โดยเฉพาะวันแรก ๆ เด็กจะต้องปรับตัวจากการหยุดเรียนที่ยาวนาน ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดความเครียด กิจกรรมนี้จึงมีบทบาทสำคัญในการช่วยให้เด็ก ๆ รู้สึกอบอุ่น เป็นกันเอง และผ่อนคลายมากขึ้นโรงเรียนเราตั้งอยู่ใกล้เมืองในแหล่งโรงงานที่มีความเสี่ยงสูง อาจเผชิญกับปัญหาเกี่ยวกับสิ่งเสพติด เหล้า เบียร์ หรือบุหรี่มากกว่าพื้นที่ชนบททั่วไป แม้แต่เด็กเล็กในระดับชั้นอนุบาล เมื่อถามถึงบุหรี่ไฟฟ้า ก็สามารถตอบได้ว่ารู้จัก แสดงให้เห็นว่า เด็กซึมซับพฤติกรรมจากสิ่งแวดล้อมได้อย่างรวดเร็ว ดังนั้น การให้ความรักควบคู่ไปกับการให้ความรู้จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะเป็นเหมือน ‘ภูมิคุ้มกัน’ ที่ดีที่สุดในการป้องกันพวกเขาจากปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้
ครูตาลยังกล่าวเสริมว่า การแสดงออกของครู ไม่ว่าจะเป็นท่าที คำพูด หรือพฤติกรรม ล้วนมีพลังในการสื่อสารถึงนักเรียนอย่างลึกซึ้ง และเมื่อเด็กได้รับพลังบวกเหล่านี้ พวกเขาก็จะถ่ายทอดกลับไปยังครอบครัวและผู้ปกครอง กลายเป็นการสื่อสารเชิงบวกที่ต่อเนื่องและยั่งยืน
นายศักดิ์ดาศรีมานนท์ (ครูดา) โรงเรียนบ้านบางน้ำจืด สมุทรสาคร เสริมว่า ผู้อำนวยการโรงเรียนให้ความสำคัญกับโครงการฯอย่างยิ่ง เพราะหากโรงเรียนเป็นพื้นที่แห่งความสุข เด็กก็จะอยากมาเรียน ครูจึงต้องเป็น “แรงดึงดูด” ให้เด็กอยากเข้าใกล้ ซึ่งเขาเองจากที่เคยเป็นครูที่ดุมาก่อน เพราะคิดว่าทำแบบนี้แล้วเด็กจะดี แต่ก็พบว่าเด็กออกห่างจากเรา เมื่อได้ร่วมโครงการได้เปลี่ยนแปลงตนเองเลิกดื่มเหล้าสูบบุหรี่ ผลลัพธ์นี้ไม่เพียงสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ที่ดีขึ้นเท่านั้น แต่ยังนำไปสู่ความไว้วางใจและความร่วมมือจากผู้ปกครอง เมื่อนักเรียนเริ่มวิ่งมากอดและทักทาย สร้างความสุขให้ทั้งสองฝ่าย ไม่เพียงสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ที่ดีขึ้นเท่านั้น พวกเขาอาสาช่วยครูเขียนกระดาน จัดโต๊ะเก้าอี้ และเตรียมอุปกรณ์ต่าง ๆ อย่างกระตือรือร้น ช่วงเตรียมงานเปิดเทอม
เภสัชกรสงกรานต์ภาคโชคดีประธานเครือข่ายงดเหล้า กล่าวปิดเสวนาว่า ช่วงเปิดเทอมคือจังหวะสำคัญของการเริ่มต้นใหม่ เด็กจะได้พบครู เพื่อน และสิ่งแวดล้อมใหม่ กิจกรรม “เปิดเทอมสร้างสุข” จึงสอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ “เรียนดี มีความสุข” ที่เน้นการปลูกฝังให้เด็กรู้เท่าทันและไม่ตกเป็นเหยื่อของอบายมุข โดยเฉพาะเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งกำลังเป็นปัญหาในกลุ่มเยาวชนอย่างน่ากังวล ดังนั้น หากโรงเรียนใดสนใจกระบวนการแก้ปัญหาการศึกษาโดยใช้แนวทางโณงเรียนคำพ่อสอนสามารถติดตามได้ตามเพจเฟสบุ๊คโรงเรียนคำพ่อสอน https://web.facebook.com/chakkampaoson
