Author: ศุภกิตติ์ คุณา

องค์การบริหารส่วนตำบลร่องเคาะ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง และคณะกรรมการดำเนินโครงการฯ พร้อมผู้นำท้องถิ่น กำนัน  ผู้ใหญ่บ้าน หัวหน้าส่วนราชการ  ผู้แทน อสม. เยาวชน  ประชาชนชาวตำบลร่องเคาะ และผู้แทนจากศูนย์ประสานงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้าภาคเหนือตอนบน

เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2565 องค์การบริหารส่วนตำบลร่องเคาะ ได้ตระหนักและเห็นความสำคัญของปัญหาที่เกิดจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และการเกิดอุบัติเหตุจราจร  ตลอดจนการบริโภคบุหรี่/ยาสูบในพื้นที่ ซึ่งถือว่าเป็นปัญหาสำคัญยิ่งที่ส่งผลกระทบ ต่อการพัฒนาและอนาคตของชุมชนและท้องถิ่นส่งผลให้ปัญหาต่างๆ ที่ตามมานั้น ก็จะมีแนวโน้มสูงขึ้น มีความรุนแรงขึ้นตามยุคสมัย โดยเฉพาะสังคมในปัจจุบันประชาชนมีความสัมพันธภาพในครอบครัวชุมชนและสังคมลดลงอย่างเห็นได้ชัด การเคารพนับถือผู้สูงอายุลดลง ความเป็นเพื่อความเห็นอกเห็นใจลดลง สังคมแบบพึ่งพาอาศัยกันจะลดลงไปจนอาจจะหายไปจากสังคมไทยกลายเป็นสังคมที่ต่างคนต่างอยู่ ยิ่งถ้ามีการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างเสรีไม่มีการควบคุมก็จะ ทำให้ประชาชนขาดสติในการดำรงชีวิต ขาดบุคลากรที่เป็นกำลังและสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นในอนาคต จึงได้จัดทำโครงการสร้างเครือข่ายคนงดเหล้า ลด ละ เลิกบุหรี่/สูบบุหรี่ตำบลร่องเคาะ ซึ่งมีผู้เข้าร่วมโครงการ จำนวน 1,594 ราย และมีผู้ที่สามารถปฏิบัติตนตาม และผ่านการประเมิน จากคณะกรรมการโครงการจำนวน 1,407 ราย คิดเป็นร้อยละ 88.26 และมีผู้ที่เลิกเหล้าตลอดชีวิต จำนวน 152 คน

นางวณิชดา  ไชยศิริ นายอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปางกล่าวว่า ปัญหาที่สร้างความเสียหายแก่ประเทศชาติอย่างใหญ่หลวง ทั้งในทางเศรษฐกิจ และสังคม จนทุกฝ่ายต้องร่วมมือกันป้องกันและแก้ไข ขอชื่นชมและแสดงความยินดี กับผู้เข้าร่วมกิจกรรม ที่สามารถปฏิบัติตนได้ตามโครงการทุกท่าน ที่มีจิตใจมั่นคงและแน่วแน่ในการงดการดื่มเหล้าและลด ละ เลิก บุหรี่/ยาสูบ  ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา จนสามารถผ่านการมาได้ สิ่งที่ทุกท่านจะต้องสานต่อคือ การส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชนให้เป็นพื้นที่ปฏิบัติการ เน้นพัฒนาศักยภาพชุมชน และขยายผลการดำเนินงานการลดปัจจัยเสี่ยงจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ผ่านโครงการ “ชุมชนคนสู้เหล้า” ที่ดำเนินการต่อเนื่องมา จนเกิดเป็นรูปธรรม สามารถพัฒนาต่อยอดเป็นกลุ่มชมรมคนหัวใจเพชร ที่สามารถเลิกดื่มเหล้าได้สำเร็จมาช่วยรณรงค์ต่อในชุมชนได้ และส่งเสริมให้มีการพึ่งพาตัวเองผ่านการฝึกอาชีพให้มีรายได้

ก่อนสถานการณ์โควิด-19 เทรนการรักสุขภาพได้รับความนิยมกันมากขึ้น โดยเฉพาะกิจกรรมการวิ่ง ซึ่งเป็นต้นทุนที่สวมรองเท้าผ้าใบก็สามารถออกไปเดินวิ่งได้ทันที

ขึ้นเหนือส่งท้ายฤดูฝนที่อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ พาไปวิ่งในงาน “รันลัดโต้ง” คือ งานวิ่งที่จัดขึ้นมาเพื่อตอบสนองชุมชนเป็นหลัก โดยเป็นตัวกระตุ้นการรักสุขภาพคนในชุมชน และคนนอกพื้นที่ให้เขามามีส่วนร่วมในชุมชน และชมความงามของเส้นทางวิ่งในอำเภอสันป่าตอง แม้จะถูกพักช่วงโควิด-19 ไป การกลับมาในปี 2565 ของรันลัดโต้ง ถือว่าเป็นงานที่กระตุ้นการออกกำลังกายของคนในชุมชนได้เป็นอย่างดี

“รันลัดโต้ง” ชื่องานบ่งบอกถึงความชนบทผสมสากล รัน (Run) มาจากภาษาอังกฤษ แปลว่า วิ่ง ส่วน ลัดโต้ง ก็คือ ลัดผ่านทุ่งนา โดยรวมก็คือวิ่งผ่านทุ่งนานั่นเอง รูปแบบของงานนั้นถูกออกแบบและวางแผนผสมผสานงานศิลปะ เพื่อให้สอดคล้องกับชุมชน ในพื้นที่ และความเป็นทุ่งนาที่เป็นจุดขายของงาน

ทุ่งนา หลายร้อยไร่ ในตำบลสันกลาง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ กลายเป็นแรงกระตุ้นให้คนนอกพื้นที่ เข้ามาออกกำลังกายชมความสวยงาม และส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน ผ่านกิจกรรมรันลัดโต้งได้เป็นอย่างดี อีกทั้งยังทำให้หลงไหล กับบรรยากาศงานวิ่งที่ไม่เหมือนที่อื่น

แนวคิดของงานนี้จุดเริ่มต้นมาจากคุณประยูร หงษาธร หรือพี่เด่น สำนักพิมพ์ปล่อย ที่ย้ายมาอยู่เฮือนชมออน ร่วมกับพี่เก่ง เกียรติมงคล เรือนสุข เจ้าบ้านเฮือนชมออน ที่ชวนกันเริ่มต้นคิดกิจกรรมขึ้นมาในชุมชน ด้วยความที่ตัวเองนั้นชอบกิจกรรมการวิ่งอยู่แล้ว จึงวางแผนชวนกันทำงานวิ่ง รันลัดโต้งขึ้นมา โดยเริ่มชักชวนเพื่อนๆกลุ่มนักวิ่งในพื้นที่ด้วยกันมาทำงานวิ่งสนุกๆกัน ซึ่งในปี พ.ศ.2561 ซึ่งเป็นการจัดครั้งแรก ซึ่งในปีนั้นกิจกรรมยังไม่กว้างขวางหรือเป็นที่รู้จักมากนัก

งานศิลปะกับการออกแบบเหรียญรางวัลงานวิ่ง

เหรียญรางวัล และ ถ้วยรางวัล ที่เป็นศิลปะมาจากเซรามิก ผลงานของศิลปิน คุณภูริดล พิมสาน แห่ง Have A Hug Studio ที่ชื่นชอบในเรื่องของการวิ่ง ได้ถูกชักชวนเข้ามาร่วมงานกันตั้งแต่ครั้งแรก โดยเหรียญรางวัลนั้นจะออกแบบเป็นรูปสัตว์ ซึ่งถือว่าอยู่ในแนวคิดของ รันลัดโต้ง

“พอดีว่ามีเพื่อนเป็นคนจัดงานวิ่ง รันลัดโต้ง เลยเข้ามาเสนอทำเหรียญรางวัลให้ โดยใช้ดินปั้นเป็นเหรียญ ซึ่งไม่เคยมีใครทำมาก่อน แล้วเอาเงินไปบริจาคให้กับโรงพยาบาลชุมชน ผมพบว่าจริงๆ แล้วคนเขาเข้าใจนะ เลยเป็นที่มาของงานที่ผมจัดเอง Art Run To The Wild #วิ่งควายควาย ด้วยผมเป็นคนชอบวิ่งและคนทำงานศิลปะ เลยเกิดความคิดว่า จะทำอย่างไรให้คนทำงานศิลปะ หันมาดูแลสุขภาพ มันคนละขั้วกันเลยนะ คนทำงานศิลปะจะกินเหล้า สูบบุหรี่ นอนดึก ผมเลยเอา Art ไปรวมกับ Run คราวนั้นผมก็ปั้นเหรียญปั้นถ้วยรางวัลเองด้วย มีคนมาวิ่งตั้งหนึ่งพันห้าร้อยคน”

ภูริดล พิมสาน ในบทสัมภาษณ์ The Cloud

จุดเริ่มต้นจากรันลัดโต้ง ถ้วยรางวัลเซรามิก เริ่มมีชื่อเสียงขยายออกไปในวงการวิ่ง ภูริดลมีโอกาสทำถ้วยและเหรียญรางวัลให้กับงานวิ่งระดับประเทศหลายงาน เช่น The Mall Korat Marathon 2022, กระบี่มาราธอน 2020, กระบี่เทรล 2020 จันทบุรีซีนิคฮาร์ฟมาราธอน 2020, วิ่งพักตับ จ.พะเยา ฯลฯ

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพในท้องถิ่น ต่อยอดให้คนชุมชนออกกำลังกาย

กิจกรรมวิ่งในแต่ละปี รันลัดโต้ง จะหักค่าใช้จ่าย และมอบให้โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านห้วยส้ม อ.สันป่าตอง ซึ่งเป็นหน่วยสาธารณสุขในพื้นที่การจัดงาน เพื่อสนับสนุนอุปกรณ์ทางการแพทย์สำหรับประชาชนในพื้นที่ โดยในปี 2563 กิจกรรมเริ่มขยายเป็นวงกว้าง เริ่มรู้จักมากขึ้น หลายหน่วยงานเริ่มเข้ามาสนับสนุนการจัดงานทั้งภาครัฐและเอกชน

นางพวงเพชร กองแก้ว นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านห้วยส้ม ร่วมกับชุมชนในเขตรับผิดชอบ และ อสม. ในพื้นที่ ได้นำกิจกรรม รันลัดโต้ง เป็นกิจกรรมกระตุ้นให้คนในชุมชนหันมารักษาสุขภาพกันอีกครั้ง หลังจากที่พักเว้นช่วงสถานการณ์โควิด-19 โดยจัดกิจกรรม รันลัดโต้ง ครั้งที่ 4 นอกจากกระตุ้นคนในชุมชนแล้ว ยังจัดเพื่อหางบประมาณ สมทบทุนสร้างคลินิกโรคระบบทางเดินหายใจ (ARI Clinic) เพื่อให้บริการแก่ประชาชนชาวตำบลสันกลาง และประชาชนบริเวณใกล้เคียง

การที่เห็นคนในพื้นที่ ต่างตื่นตัวกับการจัดงานวิ่งครั้งนี้ ต่างคนก็ออกซ้อมกันทุกๆเย็นของวัน ก่อนงานจะเริ่ม แม้ไม่ใช่งานใหญ่โตแต่การมีส่วนร่วมของชุมชนถือว่าเข้มแข็งเลยทีเดียว โดยเฉพาะ อสม. ในแต่ละหมู่บ้าน คอยเชื่อม และกระตุ้นการออกกำลังกาย กลายเป็นกระแสระดับอำเภอ และในจังหวัด

แม้ว่ากิจกรรมรันลัดโต้ง ครั้งที่ 4 จะจบลงไปแล้ว สิ่งที่เห็นได้ชัดเจนหลังจากนี้ คือ คนในชุมชนสวมเสื้องาน ออกกำลังกาย ทั้งเดินและวิ่ง ตามเส้นทางของกิจกรรม ถือเป็นความสำเร็จที่เกิดความต่อเนื่องการออกกำลังกายของคนในชุมชน และขยายผลไปยังคนในพื้นที่ข้างเคียงหันมาออกกำลังกายมากขึ้น

ภาคีและเครือข่าย

กลายเป็นงานประจำปีเลยก็ว่าได้ หากรันลัดโต้ง คือจุดมุ่งหมายเดียวกัน และการเติบโตของงานวิ่งที่เป็นขวัญใจของนักวิ่ง ทั้งรูปแบบการจัดงาน วิวทิวทัศน์ทุ่งนาเส้นทางวิ่งที่สวยงาม รวมถึงการมีส่วนร่วมในชุมชนที่เข้มแข็ง การตอบรับของภาคีเข้ามามีบทบาทมากขึ้น โดยแต่ละหน่วยงานสนับสนุนตามความถนัดขององค์กร เพื่อหนุนเสริมการทำงานไปในทิศทางเดียวกัน

อีกทั้งต้องขอขอบคุณ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), ศูนย์ประสานงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้าภาคเหนือตอนบน, สมาคมเพื่อนโรคไตแห่งประเทศไทย, องค์การบริหารส่วนตำบลสันกลาง, ฝ่ายปกครอง-ทีมกู้ภัย อบต.สันกลาง, อสม.รพ.สต.บ้านห้วยส้ม, สาธารณสุขอำเภอสันป่าตอง, เฮือนชมออน, เสื้อสวยๆจาก ร้านเสื้อจิปาถะ (JPT Sport), Have a Hug Studio, กราฟิกสวยๆจากทีมเพจ SANPATONG CLUB, ชาวบ้านแม่กุ้งบก รวมถึงภาคีอื่นๆ ที่ร่วมกันทำให้กิจกรรมครั้งนี้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี

ทีมงาน รันลัดโต้ง

วันที่ 6 พฤศจิกายน 2565 เครือข่ายประชาคมงดเหล้าจังหวัดลำปาง ร่วมกับตำบลหัวเสือ อ.แม่ทะ จัดประชุมชมรมคนหัวใจเพชรตำบลหัวเสือ โดยมีนายชาญ อุทธิยะ ประชาคมงดเหล้าจังหวัดลำปาง นายเอกวิทย์ กามาด กำนันตำบลหัวเสือ ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ประธานสภาพ.อบจ.และคนงดเหล้า พบว่าสถานการณ์ดื่มเหล้าลดลงมาก แต่หลังเลิกงานยังมีอยู่ หลังพรรษากลับดื่ม ช่วงพรรษามีความสงบ ไม่มีเสียงรบกวนกลางคืน จุดแข็งมีผู้นำเป็นแบบอย่าง ครอบครัวงดเหล้า มีเยาวชนร่วมเป็นทีมงาน มีการรณรงค์โดยชมรม แห่เทียนงดเหล้าเข้าพรรษา โอกาสสำคัญเข้าถึงคนมีใจ ลงนามงดเหล้าเข้าพรรษา ความห่วงใยปัญหาการทบทวนบทเรียนการดำเนินงานที่ผ่านพบว่า มีผี 3 ตัว เหล้า กระท่อม กัญชา

นายเอกวิทย์ กามาด กำนันตำบลหัวเสือ และประธานสภาฯ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ได้แจ้งหัวข้อประชุมอำเภอและหมู่บ้าน เยี่ยมติดตามการดื่มเหล้า ตามข้อตกลงห้ามขาย แนะนำ เคยมีคนติดเหล้า 6 คน (เหลือ 1) การฆ่าตัวตาย เคยมีปีเดียว 2 คน และไม่มีหลายปีแล้ว ปัญหาลดลงมาก มีรอยยิ้ม ช่วยเหลือตนเองปลูกผักกินเอง ให้ความสนใจความเป็นอยู่ และอยากให้มีกฎระเบียบของชุมชนและ เงื่อนไขของชุมชน เช่น งานศพปลอดเหล้า มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ระดับบุคคล โดยมีแรงจูงใจให้สามารถเลิกสุราได้สำเร็จ คือ มีปัญหาชีวิต หลายด้านพร้อมกัน ปัญหาสุขภาพ โดยมีบุคคลที่รักเป็นแรงจูงใจ ไม่ อยากมีปัญหาครอบครัว ตลอดจน ชุมชนสนับสนุนและให้โอกาส

ข่าว : ศูนย์ข่าวสุขภาวะ ภาคเหนือตอนบน

เทศบาลนครเชียงใหม่ จัดพิธีแถลงข่าวงานประเพณีเดือนยี่เป็งเชียงใหม่ ประจำปี 2565 ณ บริเวณข่วงประตูท่าแพ ภายใต้แนวคิด “ความสุขแห่งสายน้ำ ปิงนครา มหานที”

เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2565 สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) ภายใต้สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมแถลงข่าวสนับสนุนการจัดงานประเพณียี่เป็งเชียงใหม่ พ.ศ. 2565 “ความสุขแห่งสายน้ำ ปิงนครามหานที” ณ ข่วงประตูท่าแพ จ.เชียงใหม่

งานลอยกระทงหรือยี่เป็งเชียงใหม่ พร้อมแล้วที่จะกลับมาจัดอย่างยิ่งใหญ่อีกครั้ง โดยนายนิรัตน์ พงษ์สิทธิถาวร ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่, นายอัศนี บูรณุปกรณ์ นายกเทศมนตรีนครเชียงใหม่ เปิดการแถลงข่าวถึงการจัดงานประเพณีเดือนยี่เป็งเชียงใหม่ ประจําปี 2565 โดยเชิญชวนร่วมสืบสานงานประเพณียี่เป็งเชียงใหม่ พบกับความอลังการของขบวนแห่กระทงใหญ่ การแสดงพลุเฉลิมพระเกียรติ การแสดงม่านน้ำท่ามกลางแสงสีแห่งรัตติกาล การประกวดโคมแขวนล้านนา และบรรยากาศความผูกพันของผู้คนสองฝั่งลำน้ำปิง ร่วมแอ่วงานประเพณีเดือนยี่เป็งได้ทั่วทุกมุมของเมืองเชียงใหม่ ระหว่างวันที่ 7-9 พฤศจิกายน 2565

นายวิษณุ ศรีทะวงศ์ ผู้จัดการแผนนโยบายสาธารณะเพื่อควบคุมปัจจัยเสี่ยง สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวถึง “การรณรงค์ส่งเสริมการงดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ในช่วง ประเพณีเดือนยี่เป็งเชียงใหม่” ที่ทาง สสส. ร่วมสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงค่านิยมงานบุญประเพณีปลอดเหล้าในเมืองเชียงใหม่ ตลอดจนมาตรการทางสังคม ที่ควรมุ่งสร้างบรรทัดฐานการใช้ชีวิตใหม่ หรือ New Social Norm กว่า 15 ปี ไม่ดื่มไม่ขาย ในพื้นที่สาธารณะในงานบุญประเพณี มองเห็นการจัดการในท้องถิ่นที่มีความเข้มแข็ง และสามารถลดการเกิดอุบัติเหตุ ลดประทัดยักษ์ รวมถึงการขยะและเพลิงไหม้จากเรื่องโคมลอย ที่ใช้ประเพณีวัฒนธรรมสร้างพื้นที่ปลอดภัย เข้ามาทดแทนและสืบสานวัฒนธรรมที่ดีงาม

สำหรับในงานยี่เป็ง เชียงใหม่ งาน “ต๋ามผางปะตี้ดส่องฟ้าฮักษาเมือง” ที่ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า และ สสส. ยังดำเนินต่อเนื่องมาถึงปีที่ 11 แม้ว่าที่ผ่านมา เชียงใหม่จะถูกพักช่วงการจัดกิจกรรมจากสถานการณ์โควิด-19 คาดว่าในปีนี้จะกลับมายิ่งใหญ่ งานต๋ามผางปะตี้ดฯ ถือเป็นกิจกรรมที่ส่งต่อวัฒนธรรมและประเพณีอันดีงามของเชียงใหม่ ที่เปลี่ยนค่านิยมเป็นพื้นที่ปลอดภัยจากเครื่องดื่มแอลกฮอล์ ประทัดยักษ์และลดการปล่อยโคมลอย ซึ่งในวันเปิดงานมีการเทศน์อาณิสงฆ์ผางปะตี้ด และฟ้อนเทียน กับช่างฟ้อนหลายร้อยคน ซึ่งล้วนมาจากการสอนและอบรมจากเครือข่ายชุมชนเมืองรักษ์เชียงใหม่ในช่วงเดือนตุลาคมที่ผ่านมา โดยการอบรมฟ้อนเล็บและฟ้อนเทียนนั้นได้เปิดรับสมัครผู้ที่สนใจร่วมสืบสานประเพณีร่วมกับชุมชนในเขตเมือง และสถาบันการศึกษาทั้งในและรอบนอกตัวเมือง นักท่องเที่ยวสามารถหาชมการฟ้อนเทียนกว่าร้อยคน ตั้งแต่ เวลา 18:00 น. วันที่ 7 พฤศจิกายน 2565 ณ ลานอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ และชมความงามแสงไฟผางปะตี้ดได้ที่แจ่งรอบคูเมืองเชียงใหม่