จังหวัดนครศรีธรรมราช ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เครือข่ายองค์กรงดเหล้า หน่วยงานสาธารณสุข ศึกษาธิการ ภาคีเครือข่ายเยาวชน เครือข่ายเหยื่อเมาแล้วขับ ตำรวจ และคณะทำงานเหล่ากาชาด ได้จัดเวทีเสวนา “การเฝ้าระวัง ควบคุมยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ในเทศกาลและงานบุญประเพณีสารทเดือนสิบ ประจำปี 2568” ณ เวทีกาชาดงานสารทเดือนสิบ (ทุ่งท่าลาด) เพื่อร่วมกันขับเคลื่อนมาตรการเฝ้าระวังและสร้างพื้นที่งานบุญปลอดภัยจากปัจจัยเสี่ยง
นายธีระ วัชรปราณี ผู้อำนวยการสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า กล่าวย้อนหลังปี 2551 หลังมีกฎหมายควบคุมแอลกอฮอล์ ทางเครือข่ายฯ ตั้งเป้าที่จะให้งานกาชาดเป็นงานที่ปลอดภัยปลอดเหล้าเพราะเป็นงานใหญ่มีสปอนเซอร์และการจำหน่ายเหล้าเบียร์เกิดปัญหาความรุนแรงและอุบัติเหตุและจัดในสถานที่ราชการต้องห้ามขายดื่มตามกฎหมาย ซึ่งปี 2553 เครือข่ายฯได้ผลักดันนโยบายในสมัย รมว.ชวรัตน์ ชาญวีระกุลเป็นรัฐมนตรีมหาดไทย ได้ประกาศให้งานกาชาดปฏิบัติตามกฎหมายปลอดเหล้า ซึ่งจนถึงปัจจุบันมีงานกาชาดทั่วประเทศที่จัดงานปลอดเหล้ากว่า 50 งาน ทั้งนี้ กฎหมายควบคุมแอลกอฮอล์ฉบับที่ 2 ที่ประกาศใช้แบบผ่อนคลายมาตราการควบคุมต่างๆลงอย่างมากนั้นหวังว่าส่วนราชการ ภาคประชาสังคมจะรักษางานกาชาดให้เป็นงานปลอดเหล้าตลอดไป ซึ่งสอดคล้องกับผลสำรวจประชาชนเที่ยวงานโดยกว่า 74% ไม่เห็นด้วยกับการผ่อนปรนหรือรับทุนสนับสนุนจากธุรกิจแอลกอฮอล์ พร้อมเรียกร้องให้ขยายมาตรการ “ปลอดเหล้า–บุหรี่” ไปสู่งานบุญและเทศกาลสำคัญอื่น ๆ เช่น งานชักพระ สงกรานต์ ลอยกระทง และงาน OTOP เหมือนงานต้นแบบที่ทำสำเร็จแล้ว
นายวรวุฒิ ประสารพจน์ ประชาคมงดเหล้านครศรีธรรมราช กล่าวว่า งานสารทเดือนสิบทุ่งท่าลาดเป็นงานใหญ่จัดกว่า 15 วัน คนมาร่วมงานกว่าแสนคน ในอดีตตนเองกับคณะทำงานโดยเฉพาะสาธารณสุขจังหวัดได้เก็บข้อมูลผลกระทบและร้านจำหน่ายเหล้าเบียร์ในงานมาก 70–80 ร้าน มีเหตุทะเลาะวิวาททุกคืน เกิดปัญหาความรุนแรงและมีผู้บาดเจ็บจนเป็นที่รู้กัน ต่อมาเมื่อมีนโยบายจากกระทรวงมหาดไทยจึงได้เสนอให้ผู้ว่าฯวิโรจน์ จิวะรังสรรค์ ตั้งชุดเฉพาะกิจเพื่อบังคับใช้กฎหมายโดยทำอย่างต่อเนื่องทุกปีจนถึงปัจจุบัน โดยผลสำรวจผู้เข้าร่วมงานดำเนินการโดยกลุ่มเยาวชน YSDN นครฯ ระหว่างวันที่ 12–16 กันยายน 2568 จำนวน 403 คน พบว่า 96% เห็นด้วย กับมาตรการห้ามขาย–ห้ามดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และห้ามสูบบุหรี่ภายในงาน เหตุผลหลักคือ ลดความรุนแรงและความเสี่ยงต่อชีวิต (54.5%) ลดเสียงรบกวน (14.7%) เป็นแบบอย่างที่ดีต่อเยาวชน (11.6%) และลดอุบัติเหตุบนท้องถนน (11.1%) ขณะที่มีเพียง 4% ไม่เห็นด้วย อีกทั้งยังพึงพอใจมากและปานกลางกว่า 97.27% ทั้งนี้ กลุ่มตัวอย่างกว่า 29.53% ตอบว่ายังพบเห็นคนสูบบุหรี่ในงานอยู่บ้าง และโดยส่วนใหญ่ 67.49% ที่รับรู้การรณรงค์งานปลอดเหล้าบุหรี่ โดยในปีนี้ทางทีมเฝ้าระวังได้ยึดบุหรี่ไฟฟ้าจากเยาวชนได้น้อยกว่าปีที่ผ่านมาอย่างมาก
นางวิภาดา อัฐพร พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ หัวหน้ากลุ่มงานควบคุมโรคไม่ติดต่อ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครศรีธรรมราช เล่าว่า การดำเนินการในงานสารทเดือนสิบไม่ได้หยุดเพียงการประชาสัมพันธ์ แต่เป็นการบังคับใช้กฎหมายจริงจัง โดยจัดทีมตรวจเตือนและเฝ้าระวังร่วมกับภาคีเครือข่ายตลอดทั้งงาน
“เราทำงานกันทุกวันต่อเนื่อง ในช่วงสิบวันที่ผ่านมา พบว่าประชาชนส่วนใหญ่รับรู้และให้ความร่วมมือดีมาก หลายคนภูมิใจที่งานบ้านเราเป็นพื้นที่ปลอดบุหรี่ ปลอดเหล้า สิ่งนี้สะท้อนว่าการทำงานอย่างต่อเนื่องสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงได้จริง” ซึ่งการป้องกันปัจจัยเสี่ยงคือการดูแลสุขภาพประชาชนตั้งแต่ต้นทาง” นางวิภาดากล่าวย้ำ
ด้านนางศิริพร ศิริคุณ นักวิชาการศึกษาชำนาญการ สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดนครศรีธรรมราช อธิบายว่า หน่วยงานได้จัดตั้งพนักงานส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษากว่า 1,450 คน ครอบคลุมทั้ง 23 อำเภอ เพื่อดูแลนักเรียนทั้งในและนอกโรงเรียน โดยทีมงานเหล่านี้จะทำหน้าที่ตรวจเยี่ยม ให้คำปรึกษา และร่วมตรวจในพื้นที่งานร่วมกับสาธารณสุข หากพบเยาวชนที่เกี่ยวข้องกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือบุหรี่ ก็จะมีการตักเตือน หรือหากร้ายแรงจะส่งต่อไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งผู้ปกครองสามารถอุ่นใจได้ว่าเด็กและเยาวชนได้รับการดูแลอย่างรอบด้าน
ขณะที่ พ.ต.ต.สรยุทธ์ สุวรรณโชค สารวัตรป้องกันและปราบปราม สภ.เมืองนครศรีธรรมราช เปิดเผยว่า งานสารทเดือนสิบมีตำรวจทั้งในและนอกเครื่องแบบกว่า 70 นาย มาประจำการเพื่อดูแลความเรียบร้อย มีจุดตรวจสแกนอาวุธและสิ่งผิดกฎหมายทุกประตูทางเข้า มีการตรวจเข้ม ทั้งเหล้า ยาเสพติด น้ำต้มกระท่อม บุหรี่ไฟฟ้า หากพบก็ไม่อนุญาตให้นำเข้ามาในงาน พร้อมมีทีมเดินประชาสัมพันธ์ภายในงาน เชิงป้องปราม ร่วมกับภาคส่วนต่างๆ อาทิ สาธารณสุขและสรรพสามิต สำหรับการกรวดน้ำกระท่อมก็มีจำนวนนึงเมื่อพบจะให้นำกลับออกไป ไม่ให้นำเข้ามาในงาน
นอกจากนี้ยังมีผู้ร่วมเสวนา นายวุฒิภัทร บุญเพ็ชร์ คณะบริหารสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดนครศรีธรรมราช เครือข่ายเหยื่อเมาแล้วขับนครศรีธรรมราช คณะทำงานเฝ้าระวัง และผู้แทนเหล่ากาชาดร่วมกิจกรรมเสวนาครั้งนี้ด้วย
