สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) และภาคีเครือข่ายสงกรานต์ปลอดภัย ร่วมกันจัดงาน แถลงข่าว Online เที่ยวสงกรานต์วิถีใหม่ ปลอดเหล้าปลอดภัยห่างไกลโควิด ในวันที่ 30 มีนาคม 2565 ที่ผ่านมา โดยนำเสนอภาพสงกรานต์วิถีใหม่ ผลกระทบจากการดื่มเหล้าในช่วงสงกรานต์ แนวทางการจัดงานและการเที่ยวสงกรานต์ให้ปลอดภัย
นายวิษณุ ศรีทะวงศ์ ผู้จัดการแผนงานนโยบายสาธารณะ สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.)กล่าวว่า ในช่วงสองสามปีที่ผ่านมาความรุนแรงผลกระทบจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ลดลง สสส.และเครือข่ายงดเหล้ามีคำแนะนำสำหรับการเที่ยวสงกรานต์วิถีใหม่ แบบ SMS คือ Small Meaningful and Safe Small หมายถึง ชวนกันไปเที่ยวงานในพื้นที่เล็กๆ ที่ไม่แอดอัด อาทิ พื้นที่แหล่งท่องเที่ยวชุมชน พื้นที่พักผ่อนหย่อนใจสวนสาธารณะ วัด หรือโบราณสถานละแวกบ้าน หรือผ่านกิจกรรม Online ขณะที่ Meaningful คือการชวนกันไปทำกิจกรรมในสิ่งที่มีคุณค่าและความหมายกับชีวิต สร้างสิริมงคลให้ตนเองและครอบครัว ส่วน Safe เป็ฯการให้ความสำคัญเรื่องความปลอดภัย ซึ่งเน้นไปที่กิจกรรมในครอบครัวและกิจกรรมทางวัฒนธรรม เช่น สรงน้ำพระ สะเดาะเคราะห์ ทำบุญอัฐิ ก่อพระเจดีย์ทราย ขอพรอยู่หลักผู้ใหญ่ ซึ่งสามารถทำได้ โดยทางเครือข่าย ส่งเสริมให้มีการจัดเวทีสาธารณะเพื่อพูดคุยเรื่องคุณค่าและความหมายของงานสงกรานต์ในพื้นที่ต่างๆทั่วประเทศ และร่วมกับหน่วยงานกำหนดมาตรการเชิงรุก โดยเฉพาะตามแหล่งท่องเที่ยวที่มีแหล่งน้ำธรรมชาติ น้ำตก หาด อ่างเก็บน้ำ คลองชลประทาน ซึ่งคาดว่าจะมีประชาชนเดินทางไปพักผ่อนเป็นจำนวนมาก
คุณเสาวคนธ์ ศรีบุญเรือง เครือข่ายชุมชนรักษ์เชียงใหม่ กล่าวว่า ปีนี้จะครบรอบ 726 ปีของจังหวัดเชียงใหม่ การจัดงานจึงเน้นการเคารพบรรพบุรุษที่ได้สร้างเมืองเชียงใหม่และพยายามถ่ายทอดให้คนรุ่นใหม่เข้าใจประวัติของเมืองเชียงใหม่และมีกตัญญูต่อบรรพบุรุษเพื่อให้เห็นคุณค่าและรักษ์เมืองเชียงใหม่ โดยวันที่ 12 เมษายน จะมีขบวนแห่เพื่อสักการะบรรพบุรุษ โดยมีขบวนฟ้อนและเครื่องสักการะซึ่งปีนี้มีช่างฟ้อน 350 คน มีอายุตั้งแต่ 5 – 77 ปี ในวันที่ 11 เมษายนมีกิจกรรมสาธิตการทำขนมและเครื่องสักการะที่ใช้ในพิธีกรรม สำหรับชุมชนรอบคูเมือง 13 ชุมชนมีการจัดงาน “เตียวต้วยตุง” โดยมีการประดับตุงในชุมชนต่างๆ ซึ่งเด็กและเยาวชนร่วมออกแบบตุงให้ร่วมสมัย และการจัดงานสรงน้ำพระในชุมชนต่างๆ โดยมีมาตรการการคัดกรองโควิดและรณรงค์ให้นักท่องเที่ยวให้ความสำคัญกับการป้องกันโควิด19
คุณธีระศักดิ์ ฑีฆายุพันธุ์ นายกเทศมนตรีนครขอนแก่น กล่าวว่า ปีนี้งดการจัดงานรื่นเริงเช่น งดการเล่นสาดน้ำบนถนนข้าวเหนียวและคอนเสิร์ต การจัดงานจึงเน้นเชิงวัฒนธรรม งานบุญและให้คนรุ่นใหม่มีส่วนร่วมผ่าน AR ดังนั้นจัดงานสงกรานต์ภายใต้แนวคิด “สงกรานต์นฤมิต เสริมจิตสร้างบุญ” โดยมีกิจกรรมสำคัญเช่น วันที่ 13 เมษายนมีการทําบุญตักบาตร สรงน้ำพระ ขนทรายเข้าวัด พิธีขอพรผู้สูงอายุ (ไม่มีการรดน้ำผู้สูงอายุ) ด้านการจัดงานสงกรานต์ออนไลน์ จะมี QR Code ให้สแกนและร่วมกิจกรรมต่างๆ เช่น ปะแป้งเปลี่ยนสีผมให้ตนเอง การถ่ายรูปเช็คอินผ่านโลกเสมือนในจุดต่างๆ ของถนนข้าวเหนียว นอกจากนี้โดยผู้ร่วมงานจริงที่ขอนแก่นสามารถร่วมกิจกรรมตามจุดต่างๆ ได้เมื่อทำครบจะได้รับของที่ระลึกจากเทศบาลนครขอนแก่น
สำหรับที่เชียงคาน จังหวัดเลย คุณสุริยัน ปัญญาแก้ว ประธานสภาองค์กรชุมชนเทศบาลตำบลเชียงคาน กล่าวว่า การจัดงานมุ่งเน้นวิธีชีวิต วิธีชุมชนโดยให้คนในชุมชนมีส่วนร่วม โดยใช้ทรัพยากรหรือต้นทุนเดิมของชุมชน ทั้งต้นทุนทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ เพื่อสร้างมูลค่าให้กับชุมชน แต่ละชุมชนจะจัดกิจกรรมในวัดของตนเองเช่นการสรงน้ำพระพุทธรูป การรดน้ำดำหัวผู้สูงวัย ถวายเพลพระ การแข่งขันกีฬาพื้นบ้าน การก่อเจดีย์ทราย ฯลฯ ซึ่งนักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสบรรยากาศที่สงบ เป็นมิตรและปลอดภัย
การจัดงานของชุมชนวัดตะปอนใหญ่ จังหวัดจันทบุรี เน้นการนำเสนอวัฒนธรรมของชุมชนและให้ชุมชนมีส่วนร่วม คุณกาญจน์ กรณีย์ ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี กล่าวว่างานสงกรานต์ของวัดตะปอนใหญ่จัดแบบมาราธอน คือจัด 13 วัน ระหว่างวันที่ 13 – 26 เมษายน โดยไฮไลน์อยู่ที่วันที่ 17 เมษายน ซึ่งช่วงบ่ายมีการสวดบังสกุลผีหมู่ หรือประเพณีสวดบังสกุลให้แก่บรรพบุรุษ ตามด้วยพิธีสรงน้ำพระ ดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ การชักเย่อเกวียนพระบาทซึ่งเป็นกิจกรรมเฉพาะของชุมชน ในตอนเย็นมีการก่อเจดีย์ โดยปีนี้จะจัดเจดีย์ 275 กองเพื่อฉลองครบรอบ 275ปี ของการผูกพัธสีมาวัดตะปอนใหญ่ การจัดงานก่อเจดีย์ตอนเย็นเพื่อให้วัยรุ่นได้มีส่วนร่วมกับกิจกรรม โดยทุกคนจะออกแบบเจดีย์ของตนเอง เช่นตกแต่งเจดีย์ทรายเป็นสเตเดี้ยม เป็นหอเอนปิซ่า เป็นต้น ประมาณสามทุ่มมีการสวดมาติกา หรือสวดสมโภชพระเจดีย์ทราย
สำหรับการจัดงานในแหล่งท่องเที่ยวโดยเฉพาะตามแหล่งน้ำธรรมชาติต่างๆ การจัดงานควรให้ความสำคัญต่อความปลอดภัย ดังเช่น คุณวิรัตน์ สุขกุล ผู้ประสานงานประชาคมงดเหล้าจังหวัดอำนาจเจริญ กล่าวว่าที่แก่งคันสูง อำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจเจริญเคยมีนักท่องเที่ยวจมน้ำเสียชีวิต จึงนำไปสู่การพูดคุยของภาคส่วนต่างๆ จนเกิดธรรมนูญชุมชนว่าด้วยการใช้ประโยชน์แก่งคันสูง โดยมีสาระสำคัญคือไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และไม่สูบในสถานที่นี้ ในช่วงสงกรานต์ภาคประชาชนและหน่วยงานภาครัฐเช่น สรรพสามิต จะรณรงค์ให้ร้านค้าต่างๆ ให้ความร่วมมือ โดยเฉพาะการสื่อสารกับนักท่องเที่ยวว่าไม่อนุญาตให้นำเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มาดื่มในร้าน ผลการรณรงค์ในช่วงสามปีที่ผ่านมาทำให้เกิดการรับรู้ของประชาชนว่าจะไม่นำเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มาดื่มที่แก่งคันสูง
สงกรานต์วิถีใหม่ ปลอดเหล้าปลอดภัยห่างไกลโควิด จึงมุ่งหมายทั้งเรื่องเฝ้าระวังการแพร่ระบาดของโรคโควิด ความสุขและความปลอดภัยโดยรวม การจัดงานจะเน้นแก่นแท้ของวัฒนธรรมผ่านการมีส่วนร่วมของชุมชนและคนรุ่นใหม่ ด้วยการจัดงานขนาดเล็กในชุมชนและจัดงานผ่านออนไลน์ นอกจากนี้ยังต้องเฝ้าระวังเรื่องความเสี่ยงต่างๆ ทั้งอุบัติเหตุทางถนน การเสียชีวิตจากการจมน้ำ เป็นต้น
