สิทธิด้านหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (National Health Security Act) เป็นกฎหมายที่ได้รับการกำหนดขึ้นเพื่อให้การรักษาพยาบาลเบื้องต้นแก่ประชาชนไทยทุกคน โดยไม่คำนึงถึงรายได้ ซึ่งมีสิทธิพิเศษที่เด็กเยาวชนคนรุ่นใหม่ ต้องเรียนรู้และทำความเข้าใจสิทธ เพื่อไม่ให้เสียสิทธิของตนเอง
เมื่อวันที่ 18 มีนาคม 2566 ทางสมาคมเพื่อนเยาวชนและพัฒนาสังคมภาคใต้ตอนบน เครือข่ายองค์งดเหล้าภาคใต้ตอนบน (สคล.ใต้ตอนบน) และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้จัดเวทีประชุมสร้างความเข้าใจ คนรุ่นใหม่เข้าใจสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ณ ศูนย์ประสานงานหลักประกันสุขภาพเครือข่ายเยาวชนจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยมุ่งเน้นให้เด็กและเยาวชนเท่าทัน รับรู้ และเข้าถึงสิทธิและสามารถพิทักษ์สิทธิด้านประกันสุขภาพแห่งชาติ รับเรื่องร้องเรียนและส่งต่อหน่วยรับเรื่อง 50(5) รวมทั้งการสานพลังเครือข่ายเยาวชนในภาคใต้ตอนบนในการรับรู้และขับเคลื่อนประเด็นสุขภาพ ภายใต้การกำกับติดตามจากสมาคมเพื่อนเยาวชนและพัฒนาสังคมภาคใต้ตอนบน และการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เขต 11 สุราษฎร์ธานี
ด้าน นางสาวอรอนงค์ รุ่งเรือง แกนนำเครือข่ายเยาวชนจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้เล่าถึงความสำคัญของหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ว่า คนไทยมีสิทธิการรักษาพยาบาลขั้นพื้นฐานของตนเองอยู่ ซึ่งแบ่งได้ 3 ประเภท คือ 1.ข้าราชการ 2.ประกันสังคมและ 3.ระบบหลักประกันสุขภาพ (บัตรทอง 30 บาท) แต่หลายคนยังไม่รู้ว่าตนเองมีสิทธิในการใช้และจะแจ้งใช้สิทธิการรักษาอย่างไร จึงทำให้ไม่ได้ใช้สิทธิและต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลด้วยตนเอง เพราะฉะนั้นการสร้างความรู้และเข้าใจสิทธิในการรักษาพยาบาลจึงเป็นสิ่งสำคัญ
ดังนั้น การสร้างความรู้ความเข้าใจด้านหลักประกันสุขภาพแห่งชาติให้กับแกนนำเยาวชนเพื่อเข้าใจสิทธิการรักษาพยาบาลของตนเองและสามารถบอกต่อกับบุคคลในครอบครัว ชุมชน เครือข่ายแกนนำเยาวชน และเครือข่ายอื่นๆจังหวัดนครศรีธรรมราชต่อไป